Απο τις παραδόσεις του Ελληνικού λαού

Ανάμεσα στη γοργόνα του Μεγαλέξανδρου, τα τελώνια και τα
άλλα φυσικά δαιμόνια της Ελληνικής υπαίθρου, ο λαικός πολιτισμός
έδωσε δείγματα γραφής για τους νεότερους, μέσα απο την παράδοση.
Εμείς, τα αφήσαμε στο πηγάδι του κλήδονα ξεχασμένα όμως,
παρέα με τ αμίλητο νερό, ως άχρηστα και...παλιομοδίτικα...

Συνεχίζοντας την περιπλάνηση μας στον κόσμο των ξωτικών και των φυσικών δαιμονίων της λαικής παράδοσης μέσα από την ενότητα που έχομε ανοίξει λαικόςπολιτισμός, παράδοση,

θα αναστορηθούμε σήμερα τη γοργόνα την αδερφή του Μεγαλέξανδρου, που ρωτά τους ναυτικούς στα πέλαγα για την τύχη του αδερφού της, αλλά και ιστορίες που αφορούσαν τα φυσικά δαιμόνια της λαικής παράδοσης, όπως τα τελώνια, τα σμερδάκια, σμιθράκια, τα χαμοδράκια.

Από την ενότητα “μαρμαρώματα” θα θυμηθούμε το στοιχειωμένο καράβι της νεράιδας το πετροκάραβο, που η παράδοση το τοποθετεί στη θάλασσα ανάμεσα στον Πόρο και τα Μέθανα.

 Μια άλλη εκδοχή της γοργόνας που τη συναντάμε σε πολλά μέρη της Ελλάδας, είναι η παρακάτω.

Ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο, ανάμεσα στο ζώο και τον άνθρωπο τα δαιμονισμένα ή καταραμένα παιδιά της ελληνικής υπαίθρου, της λαϊκής παράδοσης, ήταν τα μούλικα, τα παιδιά που οι μάνες τους τα έριχναν στο δρόμο μόλις γεννιόνταν, επειδή ήταν ο καρπός ενός παράνομου έρωτα. Ήταν όμως και παιδιά που πέθαιναν αβάφτιστα από κάποια ασθένεια και στοίχειωναν χρόνια μετά με την παρουσία τους το σπίτι των γονιών τους ή το μέρος όπου ήταν θαμμένα.
Οι ψυχές τους έμεναν μετέωρες μεταξύ ζωής και θανάτου, μεταξύ του διαβόλου και του Θεού, καθώς το νεογέννητο παιδί πριν από τη βάπτιση δεν θεωρούνταν άνθρωπος, αλλά ένα πλάσμα που έμοιαζε περισσότερο με ζώο. Γι’ αυτό και σύμφωνα με τοπικούς θρύλους και διηγήσεις που περιγράφονται στο βιβλίο του λαογράφου Νίκου Πολίτη “είναι σαν παιδιά τριχωτά” ή σύμφωνα με λαϊκές παραδόσεις από την Κρήτη “λένε πως τα μωρά παιδιά που πεθαίνουν αβάφτιστα γίνονται μικροί δαίμονες με μαύρα φτερά”.

Συχνά επισκέπτονται τα σπίτια ή τις στάνες όταν λείπουν οι άνθρωποι και κάνουν άνω κάτω τα πράγματα δημιουργώντας γενική ακαταστασία.

Ο Ν.Πολίτης συνάπτει τη δημιουργία τους προς την λοιμώδη ασθένεια των ζώων «άνθρακα»,με συνήθως καταστρεπτικές συνέπειες καθώς οι χωρικοί την απέδιδαν σε δαιμονική επήρεια, στην επήρεια των όντων αυτών, που τα φαντάζονταν με μορφή, συνήθως, σκυλιών, τράγων ή κριαριών.
Είδος των δαιμονικών αυτών όντων θεωρήθηκαν και τα τελώνια, στα οποία, κατά τις λαϊκές δοξασίες, μεταβάλλονται τα αβάπτιστα παιδιά.

"Δράκος" λεγόταν, παλιά, το αβάπτιστο αρσενικό παιδί, που όταν πέθαινε γινόταν χαμοδράκι κι εμφανιζόταν με τη μορφή σκύλου, γάτας, τράγου και κριαριού. Τα χαμοδράκια, ανάλογα με τις διαθέσεις τους, επιλέγανε σαν στόχο τον τσοπάνη ή το κοπάδι.