Τα μνημεία μας… Η γέφυρά μας… Ο Κερίτης

Κλειώ Παπαδερού
.

Κύριε διευθυντά,
ως μνημείο εκλαμβάνεται κάθε μεμονωμένο κτίσμα ή σύνολο κτισμάτων, που χαρακτηρίζεται όχι μόνο από τη δυνατότητά του να ικανοποιεί κάποιο πρακτικό ή πνευματικό σκοπό, αλλά και για την ξεχωριστή, καλλιτεχνική και αισθητική του αξία, το οποίο παρουσιάζει αρχαιολογικό ενδιαφέρον.

Είναι έργα που έχουν σωθεί και διατηρηθεί από το απώτερο ή εγγύτερο ιστορικό παρελθόν και αποτελούν μαρτυρία για την ιστορία και τον πολιτισμό της χώρας στην οποία δημιουργήθηκαν.
Από την περίοδο της αρχαιότητας μνημεία αποτελούν κυρίως ναοί, αγάλματα, επιτύμβιες στήλες, τοιχογραφίες, θέατρα, μαντεία, τείχη, ανάκτορα, κ.ά.
Από τη βυζαντινή περίοδο αξιόλογα μνημεία θεωρούνται οι εκκλησίες, τα μοναστήρια, οι αγιογραφίες, οι εικόνες, τα ψηφιδωτά, τα κάστρα, τα λουτρά κ.ά.
Νεότερα μνημεία θεωρούνται τα αρχοντικά, τα νεοκλασικά κτήρια, οι μύλοι, τα γεφύρια, οι φάροι, τα εργοστάσια, κ.ά.
.

Τα μνημεία δημιουργήθηκαν σε συγκεκριμένο χώρο και χρόνο για να ικανοποιήσουν μια ανάγκη υλική, οικονομική, κοινωνική, πνευματική ή ψυχική εκφράζουν την ποιότητα του πολιτισμού της εποχής κατά την οποία κατασκευάστηκαν.
Η σχέση τους με τον χώρο και το χρόνο είναι οργανική.
Η σχέση τους με τον άνθρωπο παραμένει πάντα ζωντανή και δυναμική, πηγή γνώσης για το παρελθόν και πυξίδα ορθού προσανατολισμού για το μέλλον.
Επιπλέον αντανακλούν τις αξίες, τις αντιλήψεις και τα ιδεώδη του πολιτισμού που τα γέννησε γι’ αυτό αποτελούν ιστορικές πηγές για τη μελέτη του πολιτισμικού γίγνεσθαι, το οποίο τα κυοφόρησε.
.
Ταυτόχρονα συμβάλλουν στη συνειδητοποίηση των εθνικών χαρακτηριστικών ενός λαού πράγμα που συντελεί στην καλλιέργεια της εθνικής αυτογνωσίας η οποία συνδέεται εν πολλοίς με τον προσδιορισμό της προσωπικής αυτογνωσίας και άμυνα.
Επιπρόσθετα συνιστούν εύγλωττους και αδιάψευστους μάρτυρες της εθνικής ταυτότητας ενός λαού σε μια ορισμένη ιστορική περίοδο ενισχύοντας την ανάγκη και τη δυνατότητά του να διαφοροποιείται από τους άλλους, να γνωρίζει και να υπερασπίζεται (“διά δέος”) τα εθνικά του συμφέροντα, τις εθνικές διεκδικήσεις.
.

Αποτελούν επιστέγασμα της ιστορικής διαδρομής ενός λαού, είναι δηλωτικά σημεία των ειρηνικών του επιτευγμάτων και των πολεμικών του περιπετειών.
Αποδίδουν τιμή σε πρόσωπα που καθόρισαν την πορεία του τόπου.
Λειτουργούν όχι μόνο ως φορείς των αισθητικών αντιλήψεων των ανθρώπων της συγκεκριμένης εποχής, αλλά και διαχρονικών αισθητικών αξιών ικανών να μεταρσιώσουν εσωτερικά την ανθρώπινη ψυχή ως προϊόντα αληθινής τέχνης.
.
Συνάμα μέσα από το αγέρωχο της μορφής πους αποπνέουν το αίσθημα της αιωνιότητας, στέκοντας συνοδοιπόροι στον αγώνα του ανθρώπου να επικοινωνήσει με την άφθαρτη πλευρά της υπόστασής του.
Γίνονται αφορμή για νέες δημιουργίες, για στοχασμό και αναζήτηση διατηρώντας ζωντανό το διάλογο ανάμεσα στο ιστορικό παρελθόν και το ιστορικό παρόν.
Ακόμα συμβάλλουν σημαντικά στον τομέα της οικονομίας και στην ανάπτυξη του τουρισμού, καθώς αποτελούν πόλο έλξης για τους πολίτες άλλων κρατών, για ερευνητές και αρχαιολόγους.
Τέλος, και σημαντικότερο, αποτυπώνουν την ψυχή του λαού που τα ζει.
.

Στο πλαίσιο αυτού του προβληματισμού για την αξία των μνημείων γίνεται κατανοητή η συμβουλή που έδωσε ο αγράμματος στρατηγός Μακρυγιάννης με την πνευματική του οξυδέρκεια, την έξοχη ψυχική του καλλιέργεια και την ανθρωπιά σε μερικούς στρατιώτες στο Αργος το 1831 όταν ετοιμάζονταν να πουλήσουν σε κάποιους Ευρωπαίους δύο αρχαία αγάλματα:
 «Αυτά, είπε, και δέκα χιλιάδες τάλαρα να σας δώσουνε να μην τα καταδεχτήτε να βγούν από την πατρίδα σας. Διά αυτά πολεμήσαμεν.»
Η επιγραμματική αυτή φράση καταδεικνύει τη βεβαιότητα του ομιλητή ότι τα γλυπτά εκείνα ήταν ιερά κειμήλια τα οποία δεν μπορούσαν να βρίσκονται αλλού.

Ερχόμενοι τώρα στις απώλειες που άφησε πίσω της η τελευταία κακοκαιρία, δεν μπορούμε παρά να σταθούμε στην καταστροφή της ιστορικής γέφυρας του Κερίτη γεγονός που απροκάλυπτα αποτελεί πολιτιστικό έγκλημα.
 Η γέφυρα του Κερίτη ανακηρύχτηκε διατηρητέο μνημείο με βάση το παρακάτω ΦΕΚ ΥΑ ΥΠΠΟ/ ΔΙΛΑΠ/Γ/1644 /44519/ 27-8-1998:
«Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο και έργο τέχνης την γέφυρα του ποταμού Κερίτη στον οικισμό Αλικιανού Ν. Χανίων, γιατί αποτελεί αξιόλογο δείγμα ειδικού τεχνικού έργου των αρχών του 20ου αι., που συνδυάζει άριστη γνώση της τεχνικής κατασκευών και υψηλή αισθητική αντίληψη».
Ηταν το στολίδι του χωριού μας του Αλικιανού και της ευρύτερης περιοχής.
Ηταν το καμάρι μας.
Ηταν η περηφάνια μας.
Ηταν το κουράγιο μας.
Ηταν η ψυχή μας.
Ηταν το νήμα που μας συνέδεε με τις ρίζες μας.
Ηταν παιδί της αξιοσύνης των κατοίκων της περιοχής και του Ε. Βενιζέλου,
μάρτυρας των βαλκανικών πολέμων,
του πρώτου παγκόσμιου πολέμου και
της ναζιστικής θηριωδίας.
Ήταν συνδεδεμένη με την νεότερη ιστορία,
τους ηρωισμούς, το γενναίο φρόνημα των κατοίκων της ρίζας των Λευκών ορέων,
των γαλουχημένων με υψηλά ιδανικά,
οι οποίοι απέδειξαν με περίτρανο τρόπο σε όλο τον κόσμο, πώς στέκονται οι αληθινοί άνθρωποι, οι αυθεντικοί πατριώτες μπροστά στις κρίσιμες ώρες που δοκιμάζεται η μάνα γη τους.
.
Σήμερα με το πέσιμό της σκοτείνιασε ο ουρανός, ράγισαν οι καρδιές, δάκρυσαν τα βουνά, τα πέλαγα κι οι κάμποι.
.
                      

Τώρα η οργή ξεχειλίζει.
.
Οργή προς κάθε υπεύθυνο ή συνυπεύθυνο φορέα, προς κάθε αρμόδια αρχή ή ιδιώτη. .
Αναμφισβήτητη είναι η ευθύνη όλων μας γιατί δεν ήμασταν άγρυπνοι φύλακες όλα αυτά τα χρόνια.
Όμως…
Η κύρια ευθύνη ανήκει οπωσδήποτε στους αντιπροσώπους της εξουσίας οι οποίοι είχαν υποχρέωση να καθαρίζουν την κοίτη του ποταμού και να συντηρούν το μνημείο.
Γιατί η δουλειά του πολιτικού είναι να προλαμβάνει το κακό με τη διορατικότητά του.
Η ανικανότητα και η υποτακτικότητα της συντριπτικής πλειοψηφίας των νυν πολιτικών παραγόντων στα ξένα οικονομικοπολιτικά συμφέροντα είναι πρωτοφανής.
.

Συνομολογούν εδώ και δεκαετίες στη σταδιακή αποδόμηση των εθνικών χαρακτηριστικών που συνιστούν την εθνική ταυτότητα αυτής της χώρας σε επίπεδο οικονομικό, ηθικό πολιτιστικό, ώστε να μετατραπεί σ’ ένα κουφάρι, χωρίς συνείδηση ανίκανο να υπερασπίσει τον εαυτό του, βορά στη λυσσαλέα αδηφαγία των οικονομικά ισχυρών του κόσμου.
 Πρόκειται για μια πολιτική που ακολουθείται εδώ και χρόνια, από την εποχή της Τουρκοκρατίας έως και σήμερα η Ελλάδα δεν έπαψε να βρίσκεται υπό λιγότερο ή περισσότερο  κατοχικές κυβερνήσεις.
.

Ομως ο πολυβασανισμένος τόπος μας δεν αντέχει και δεν ανέχεται άλλα χτυπήματα.

Είναι ανάγκη ο πολίτης να αναλάβει τις ευθύνες του, να γίνει ενεργός και να κάνει το χρέος του μακριά από την κοντόφθαλμη λογική της ματαιοδοξίας του, μακριά από κομματικούς φανατισμούς σε καταχρεωμένες ιδεολογίες.
.
Σε ό,τι αφορά τα προβλήματα της περιοχής μας,
ΚΑΛΩ όλους τους δημότες του δήμου Πλατανιά και ειδικά του παλιού δήμου Μουσούρων,
.
να σταθούν αρωγοί στον αγώνα για την ΑΜΕΣΗ ΑΝΕΓΕΡΣΗ μιας σύγχρονης γέφυρας για την ταχύτερη εξομάλυνση της κυκλοφορίας των οχημάτων προς την κεντρική και νότια ενδοχώρα του νομού,
για την αναστήλωση της ιστορικής γέφυρας και την αντιμετώπιση των άλλων προβλημάτων.
.
Να συμμετέχουν στις ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛΙΤΩΝ της ευρύτερης περιοχής, που συγκροτήθηκε στον Αλικιανό όπου θα συσταθούν όργανα για να ασκηθεί πίεση για την πραγματοποίηση των αιτημάτων μας.
.
                                  Δεν παρακαλούμε

                    Α Π Α Ι Τ Ο Υ Μ Ε

                                   αυτό που μας ανήκει.
.
ΚΑΝΕΙΣ δημότης -ψηφοφόρος δεν πρέπει να μετέχει στις προσεχείς εκλογές τους, αν πρώτα δεν αρχίσουν τα έργα.
.
Αυτή πρέπει να είναι η στάση μας γιατί

η πατρίδα μας,
ο τόπος μας,
είναι το σπίτι μας.

Αν χαθεί,
θα χαθούμε.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε την 20 Μαρτίου 2019 στα Χανιώτικα Νέα

Μια αξιόλογη μελέτη για το μνημείο της γέφυρας του Καιρίτη
και τις αιτίες που οδήγησαν στην καταστροφή του, έχει παρουσιάσει ομάδα επιστημόνων του Ε.Μ.Π. και η
                                                       Digital Earth