keritisriver: Ένας τόπος, Μια ιστορία

Ένας τόπος, Μια ιστορία

Κλικ στη φωτό για μεγέθυνση.
Γενική άποψη του χωριού, στην κατάφυτη κοιλάδα του κήπου των Εσπερίδων, που κάποτε αποτελούσε βασική πηγή εσόδων για τους κατοίκους.

«Λαός που δεν γνωρίζει την ιστορία του,
είναι λαός που δεν έχει μέλλον».
                                                 Κων/νος Τσάτσος
«Όλβιος όστις ιστορίης έσχε μάθησιν» –
είναι ευτυχής όποιος γνωρίζει ιστορία.
                                                   Ευριπίδης
«Όποιος δεν θυμάται το παρελθόν του,
είναι καταδικασμένος να το ξαναζήσει»
                             Santayana George– Ισπανός φιλόσοφος

ΓΕΝΕΘΛΙΑ ΓΗ

Στην ιστορική κοιλάδα των εσπερίδων,
εκεί που η ιστορία σμίγει με την παράδοση και μετουσιώνεται σε θρύλο μέσα απο τον ηρωισμό και τη μεγαλοσύνη των ανθρώπων.

Εκεί που ο ομηρικός Ιάρδανος, ο Κερίτης, σμίγει με την ιστορική στράτα των Μουσούρων,
με το ριζίτικο τραγούδι ν αντιλαλεί στις θύμισες και να κεντά την ιστορία.

Είναι ο τόπος των ματοβαμένων Κρητικών Γάμων του Πέτρου Κανδανολέοντα Σκορδύλη και της Σοφιας των Μολίνων, που μνημονεύει μέσα απο το ομώνυμο ιστορικό του μυθιστόρημα, ο Σπ. Ζαμπέλιος.

Είναι το θέατρο στο οποίο εξελίχθηκε η μητέρα όλων των μαχών του Β΄Π. Π., της Μάχης της Κρήτης,
απο τον αδούλωτο Άμαχο ξωμάχο της ζωής και τα αμούστακα, που νίκησαν το ναζιστικό κτήνος βάφοντας την κοίτη του Κερίτη κόκκινη.

Είναι ο τόπος, που οι άνθρωποι του έμαθαν στην οικουμένη, το πως είναι νάσαι Λεύτερος, αδιαφορώντας μπροστά στα θυσιαστήρια του όποιου κτήνους της γης.

Είναι η πατρίδα των κουρητών, του ριζίτικου, της λεβεντιάς και της λύρας.

Το απο ξηράς ορμητήριο του Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα και το στρατηγείο του Ελ. Βενιζέλου.

Ο τόπος που έζησαν οι νύμφες Εσπερίδες και μέθυσε με το άρωμα του ο ανθός της λεμονιάς και της πορτοκαλιάς.

Ο τόπος μας.

Ακολουθεί Μια σύντομη ιστορία του Αλικιανού

Απο τον Ερατοσθένη Γ. Καψωμένο

Τ’[ο] Αλικιανού ή ο Αλικιανός (ως θηλυκό, “η Αλικιανού” αναφέρεται από τον ιστορικό Σπυρίδωνα Ζαμπέλιο). Η ιστορική κωμόπολη του Αλικιανού ανήκει στην επαρχία Κυδωνίας του Νομού Χανίων και είναι η έδρα του Δήμου Μουσούρων. Βρίσκεται 12 χλμ. ΝΔ των Χανίων, σε κατάφυτο λεκανοπέδιο, που διασχίζει ο ποταμός Καιρίτης, ο αρχαίος Ιάρδανος.

Το τοπωνύμιο ετυμολογείται από το ησιόδειο επίθετο “αλικίνος”, που σημαίνει δυνατός, οχυρός, και συσχετίζεται με τη στρατηγική σημασία της θέσης, που ελέγχει την πρόσβαση προς την ορεινή Κυδωνία. Μια άλλη ετυμολογία, εξίσου εύλογη, είναι από το νεότερο ουσιαστικό “χαλικιάς” > Χαλικιανός > Αλικιανός, τόπος γεμάτος χαλίκια, που συσχετίζεται με το γεγονός ότι παλαιότερα σημαντικό τμήμα του κάμπου ήταν άγονος χαλικιάς, από τα χαλίκια που κατέβαζε ο ποταμός Καιρίτης τους χειμερινούς μήνες (σημειώνομε εδώ ότι ανάλογο τοπωνύμιο, σε συνδυασμό με την ύπαρξη “χαλικιά”, οφειλόμενη σε παρακείμενο χείμαρρο, συναντούμε στα ελληνόφωνα χωριά της ορεινής Καλαβρίας, στην Κάτω Ιταλία (το χωριό “Χαλικιανό”).

Οτι άφησε ο χρόνος από τον πύργο Da Molin

Η ύπαρξή του Αλικιανού, μ' αυτό το όνομα, είναι γνωστή από τα χρόνια της βενετοκρατίας. Στην εποχή της βενετοκρατίας τ’ Αλικιανού ήταν φέουδο των Βενετών ευγενών Da Molin, ο πύργος των οποίων βρισκόταν στο κέντρο του χωριού. Τα ερείπια του “πύργου” των Δαμολίνων (έτσι ονομάζεται ως σήμερα) σώζονταν μέχρι πρό τινος μέσα “στου Καρδάμη το περβόλι”. Ο Στέργιος Σπανάκης διασώζει την πληροφορία ότι ο πύργος αποτελούνταν από τρία χωριστά οικοδομήματα, το αρχαιότερο από τα οποία κτίστηκε από τον γενάρχη της οικογένειας, Marco da Molin, που ήρθε στην Κρήτη από τα πρώτα χρόνια της βενετοκρατίας, το 1229.

Ήταν ένα οχυρό οικοδόμημα, με ψηλό πύργο και οδοντωτό προμαχώνα στην κορυφή, που ο λαός το ονόμαζε “βίγλα” (παρατηρητήριο)· ένδειξη ότι το περιβάλλον των ντόπιων ήταν εχθρικό. Ο πύργος εκείνος είχε το οικόσημο των Μολίνων, ένα μύλο με τη λατινική επιγραφή “Circumago non flecto” (=γυρίζω, μα δεν κάμπτομαι). Στην είσοδο είχε την επιγραφή “Omnia mundi fumus et umbra”[1]. Τα νεότερα οικοδομήματα ήταν πολύ ευρύχωρα (η αίθουσα τελετών χωρούσε 300 καλεσμένους), με πολυτελή διακόσμηση, ελαιογραφίες, πελώριους καθρέφτες, εκατόφωτο πολυέλαιο και επίχρυσα ανάγλυφα στις πόρτες. Κατά την επανάσταση της Δημοκρατίας του Αγίου Τίτου, το 1363, δύο μέλη της οικογένειας, ο Γεώργιος και ο Τζανάκης, “ωμολόγησαν πατρίδα την Κρήτη και ησπάσθησαν την πίστην των εντοπίων”, θυσιάζοντας τη ζωή τους, κοντά στους εξεγερμένους Κρητικούς.

Ότι άφησε ο χρόνος, το έπνιξε η ανθρώπινη ματαιοδοξία και ασυνειδησία

Η οικογένεια Da Molin και ο πύργος τους στ' Αλικιανού συνδέονται με την τραγική κατάληξη της επανάστασης του 1527 κατά των Βενετών (ή, του 1571, σύμφωνα με άλλους μελετητές), που περιγράφει ο Σπυρ. Ζαμπέλιος το 1871 στο ιστορικό του μυθιστόρημα “Κρητικοί Γάμοι”. Επικεφαλής της επανάστασης ήταν ο Γεώργιος Καντανολέων ή Λισογιώργης, της βυζαντινής οικογένειας των Σκορδιλών, από το Χριστογέρακο.
Την ιστορία των βυζαντινών οικογενειών της Κρήτης και τα οικόσημα τους, θα βρείτε στο ιστορικό των δώδεκα αρχοντόπουλων του Βυζαντίου, ΕΔΩ.

http://keritisriver.blogspot.gr/2013/08/Ta-dodeka-arxontopoyla-toy-Byzantioy-stin-Kriti-ton-epanastaseon.html

Ο Καντανολέων (ή Καντανολέος, στη νεοελληνική λαϊκή εκδοχή του ονόματος), μαζί με άλλους αρχηγούς της Δυτ. Κρήτης, του Φωτεινούς, τους Μουσούρους, τους Κόντους, τους Πάτερους, οχυρώθηκαν σε φρούρια που έχτισαν στην κοιλάδα Οφιδόσυρμα και στα Μεσκλά, έγιναν κύριοι της Κυδωνίας, του Σελίνου, των Σφακίων και μεγάλου μέρους της πεδιάδας των Χανίων, ανακήρυξαν ρετούρη το Γεώργιο Καντανολέο και άρχισαν να εισπράττουν φόρους για λογαριασμό της επαναστατικής κυβέρνησης.

Στους ‘’ΚΡΗΤΙΚΟΥΣ ΓΑΜΟΥΣ’’ του Σπύρου Ζαμπέλιου, εκδόσεις Δωρικός ,γίνεται αναφορά στην Ενετοκρατούμενη Κρήτη και στην Μεγάλη Επανάσταση εναντίον των Ενετών, το 1570.

στη σελίδα 224,αναφέρει τους αρχηγούς της επανάστασης (64 εκπρόσωποι – αρχηγοί-ριζάρχες των Αρχοντορωμαίων, εκλέγουν πενταμελές Κυβερνητικό Συμβούλιο, τους ποιό κάτω.

Α) Γεώργιος Καντανολέων-Σκορδίλης (Κουστογέρακο), Πρόεδρος πενταμελούς–Μέγας Ρετούρης , Ρέκτωρ–Διοικητής

Β) Αναστάσιος Πάτερος–Ζάππας(Σφακιά) Γραμματέας –Καγγελάριος

Γ) Ιωάννης Μουσούρος (Αποκόρωνα) Ταμίας–Πρωτομάγιστρος

Δ) Μιχαήλ Κοντός Ελεγκτής της Κυβέρνησης,

Ε) Ιωάννης Φωτεινός–Καλλέργης, Φράγκος Στρατάρχης

Ο Καντανολέων, αξιοποιώντας - κατά τη μυθιστορηματική εκδοχή της ιστορίας - το ειδύλλιο ανάμεσα στο γιο του Πέτρο και την κόρη του Βενετού άρχοντα Σοφία, πρότεινε στον Δαμολίνο να συμπεθερέψουν και να προωθήσουν από κοινού μια έντιμη συνθήκη με τη βενετική αρχή, που να εξασφαλίζει την ειρηνική συνύπαρξη. Ο Δαμολίνος δέχτηκε την πρόταση του συνοικεσίου, αλλά συνεννοήθηκε μυστικά με τις βενετικές αρχές και την κεντρική διοίκηση στο Χάνδακα, η οποία ετοίμασε και προώθησε στην περιοχή καλά εξοπλισμένο στρατό 2000 ανδρών, με ισχυρό ιππικό και αρχηγό τον Gabutio da Colalto.

Η Βυζαντινή εκκλησία του Αγ. Γεωργίου στον Αλικιανό,
όπου έγιναν οι Κρητικοί Γάμοι

Οι Δαμολίνοι υποδέχτηκαν φιλόφρονα τον Καντανολέο με τους αρχοντορωμαίους και τη συνοδεία τους, 350 άνδρες και 100 γυναίκες, έγιναν μεγαλοπρεπείς γάμοι στη βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του Αλικιανού και ακολούθησε μέσα σε γενική ευφορία, το καθιερωμένο γαμήλιο κρητικό γλέντι, με τραγούδια, χορούς και άφθονο κρασί, στο οποίο οι Βενετοί είχαν φροντίσει να βάλουν ισχυρό υπνωτικό.

Τις πρώτες πρωινές ώρες και ενώ όλοι οι Κρητικοί, άνδρες και γυναίκες ήταν αναίσθητοι, δόθηκε σήμα στο βενετικό στρατό, που έκανε έφοδο και συνέλαβε τους επαναστάτες, οι οποίοι δεν κατάλαβαν πώς βρέθηκαν δεμένοι και γελούσαν, νομίζοντας πως τους έκαναν αστείο οι δικοί τους. Το πρωί, μπροστά στο δικαστήριο των Βενετών, ο Γεώργιος Καντανολέων, ντυμένος με κόκκινη στολή, απάντησε περήφανα πως ασκούσε τα καθήκοντά του ως εκπρόσωπος των προηγουμένων αρχόντων της Κρήτης, των Βυζαντινών.
Οι Βενετοί τον κρέμασαν αμέσως, μαζί με δυο γιούς του, σ' έναν πρίνο στην αυλή του πύργου στ' Αλικιανού, ενώ τους υπόλοιπους – ανάμεσά τους τους πιο επιφανείς από τους Μουσούρους, Κόντους και Πάτερους – αφού τους χώρισαν σε 4 ομάδες, τους κρέμασαν στην Πόρτα των Χανιών, στο δρόμο Χανιά - Σούδα και προς το Ρέθυμνο (ένα σε κάθε μισό μίλι), στο Χριστογέρακο και στα Μεσκλά.

Δεν μπορεί κανείς να μη θυμηθεί την Απία οδό της Ρωμης.

Στην οποία σταυρώθηκαν κατα μήκος της οι επαναστάτες του Σπάρτακου, με πρώτον αυτόν στην έξοδο της πόλης.
Ακριβώς το ίδιο έκαναν οι ενετοί στους επαναστάτες του Κανδανολέοντα

Κινηματογραφική αναπαράσταση της Απίας οδού απο την ταινία "Σπάρτακος"

Η Σοφία των Μολίνων

Αυτή ήταν η τραγική κατάληξη της επανάστασης του 1527 κατά των Βενετών, που ανέδειξε τον Καντανολέο σε τοπικό ήρωα[2]. Τις σχετικές πληροφορίες διασώζει ο Ant. Trivan[3], από τον οποίο αντλεί και ο Σπυρ. Ζαμπέλιος την ύλη του ιστορικού του μυθιστορήματος.
Νεότεροι ερευνητές, ο Στέργιος Σπανάκης και ο Ν. Ζουδιανός, βασισμένοι σε πηγές άγνωστες σε παλαιότερους μελετητές, τον Gerola και τον Ξανθουδίδη, οι οποίοι είχαν αμφισβητήσει την αλήθεια της διήγησης του Trivan, επιβεβαιώνουν την ιστορική βάση του μυθιστορήματος του Ζαμπελίου[4]. Είναι αξιοσημείωτο ότι στ' Αλικιανού υπάρχει ως σήμερα οικογένεια Νταμηλήδων – Νταμηλάκηδων (Da Molin = Νταμηλής, με προληπτική αφομοίωση), ενώ στο χωριό και στην ευρύτερη περιοχή διασώζονται επίσης τα οικογενειακά ονόματα Φωτεινοί (– Φωτεινάκηδες), Πάτεροι (– Πατεράκηδες), Κόντοι (– Κοντουδάκηδες) και Μουσούροι (–Μουζουράκηδες).

Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, η περιοχή Αλικιανού έγινε επανειλημμένα πεδίο ιστορικών γεγονότων και επίκεντρο επαναστατικής δράσης. Στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης, οι επαναστάτες, με αρχηγούς τον Πρωτοπαπαδάκη και τον Βουρδουμπά, κατέλαβαν, το έτος 1823, και κράτησαν για ικανό διάστημα υπό τον έλεγχό τους ολόκληρο το λεκανοπέδιο Αλικιανού.

Κλικ για μεγέθυνση.

Γενική άποψη του Αλικιανού μέσα στην καταπράσινη κοιλάδα του Κερίτη

Κατά την Επανάσταση του 1866, ο Μουσταφά πασάς έφτασε με πολυάριθμο στρατό στ' Αλικιανού, στρατοπέδευσε και άρχισε τις επιχειρήσεις ενάντια στους επαναστάτες στην ορεινή Κυδωνία. Κάλεσε τους Λακιώτες να παραδοθούν κι όταν αρνήθηκαν, έκαψε το χωριό.

Το φθινόπωρο του ίδιου χρόνου, οι Λακιώτες Γιάνναρης, Μάντακας και Βολάνης, έκαμαν αιφνιδιαστική επιδρομή στ’ Αλικιανού, σκότωσαν 29 Τούρκους και λεηλάτησαν τις περιουσίες τους, εκδικούμενοι την καταστροφή του χωριού τους. Ύστερα από την Επανάσταση του 1866, ο Τούρκος διοικητής της Κρήτης, Χουσεΐν Αυνή πασάς, προκειμένου να ελέγξει την ανυπότακτη ύπαιθρο, κατασκεύασε, στα τέλη της δεκαετίας του 1860, μια αλυσίδα φρουρίων σε όλη την ημιορεινή ζώνη και εγκατέστησε μόνιμη φρουρά.
Ένας απ’ αυτούς τους πύργους χτίστηκε στον στρατηγικής σημασίας λόφο που δεσπόζει της κωμόπολης Αλικιανού. Απ' αυτόν προέκυψε το τοπωνύμιο “Πύργος” για την περιοχή που θα στεγάσει αργότερα τα Εκπαιδευτήρια Κυδωνίας και το σημερινό Ίδρυμα Καψωμένου. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, ο πύργος καταλήφθηκε και κατεδαφίστηκε από τους ντόπιους στη διάρκεια της “τυχερής Επανάστασης”.

Χ'' Μιχάλης Γιάνναρης

Στην επανάσταση του 1878, ο Χατζή Μιχάλης Γιάνναρης εγκατέστησε στ' Αλικιανού το αρχηγείο του και ανάγκασε τους Τούρκους να υποχωρήσουν. Στο Ιστορικό Αρχείο Κρήτης διασώζονται, σύμφωνα με πληροφορία του Γεωργίου Δ. Καψωμένου, ιδιόγραφα του Χατζή Μιχάλη, όπου αναφέρεται ότι “η Επαναστατική Επιτροπή συνεδρίασε στη συνοικία Καστελλιανά του Αλικιανού".

Στην ύστερη περίοδο της Τουρκοκρατίας ζούσε στ' Αλικιανού ο αιμοβόρος γιανίτσαρος Αρίφ Σουλάκης, που τρομοκρατούσε την περιοχή. Το 1887 τον σκότωσαν μέσα στο σπίτι του ο Δημητρογιάννης από το Βατόλακκο και ο Αλικιανιώτης Νικόλας Λουλαδάκης.

Το αρχοντικό του Μίνωα Ησυχάκη φίλου και συνεργάτη του Ελ Βενιζέλου σήμερα έχει περιέλθει στο Δήμο λεηλατημένο και καταπατημένο στο σύνολο του, έχοντας μείνει το ξερό κουφάρι του κτηρίου να περιμένει το χρόνο να το αποτελειώσει, όπως τον ιστορικό πύργο του ενετού ρετούρη της περιοχής Μάρκου Ντα Μολίν, τα ερείπια του οποίου κείτονται λίγες δεκάδες μέτρα πιο κάτω.

Ο Τιμ. Βάσσος με επιτελείς του και Κρήτες επαναστάτες στον Αλικιανό, όπου μετέφερε το στρατόπεδό του στις 16 Φεβρουαρίου 1897, μετά τον βομβαρδισμό του Ακρωτηρίου απο τις "προστάτιδες" δυνάμεις.

(Γεννάδειος Βιβλιοθήκη).

Όπως δημοσιεύθηκε στις 24 Απριλίου 1897 στο περιοδικό Illustrated London News

1897 Ο Τιμολέων Βάσος με το γυιό του στο αρχηγείο στον Αλικιανό

ΣΠΑΝΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ γκραβούρα, δημοσιευμένη 24 Απριλίου 1897 στο Illustrated London News.
Ο μαντρότοιχος με την πύλη που βρισκόταν στα όρια που σήμερα βρίσκεται ιστορικός ευκάλυπτος δίπλα απο το δημαρχείο με το χώρο του σημερινού δρόμου, εντός του μετοχιού Ησυχάκη.

Η δυτική είσοδος του μετοχιού, με το σπιτάκι του επιστάτη του στα δεξιά.

Στις 2 φωτό, δημοσιευμένες στο περιοδικο Illustrated London News το 1897, φαίνονται τούρκοι τραυματίες απο τη μάχη της Μαλάξας τους οποίους έφεραν αιχμάλωτους στον Αλικιανό.


Αλικιανός 1897

Το Ύδρα, ένα απο τα πλοία του ελληνικού στόλου που ήρθαν προς υποστήριξη του Συντ/ρχη Τιμ. Βάσου και την υποστήριξη του χριστιανικού πληθυσμού απο τη μανία των γενιτσάρων

Το ιστορικό πρώην αρχηγείο της κρητικής επανάστασης του 1897, όπως είναι σήμερα

Στην Επανάσταση του 1897 αποβιβάστηκε στον κόλπο της Κισσάμου ο Τιμολέων Βάσσος, επικεφαλής ελληνικού εκστρατευτικού σώματος, με την εντολή να καταλάβει, σε συνεργασία με τους επαναστάτες, την Κρήτη και να κηρύξει την ένωσή της με την Ελλάδα. Ο Βάσσος εγκατέστησε το αρχηγείο του στ' Αλικιανού, στο οικοδομικό συγκρότημα του Μετοχιού Ησυχάκη, που διασώζεται ως σήμερα, και από κει εξορμούσε ενάντια στους Τούρκους των Χανίων.

Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στη διάρκεια της Μάχης της Κρήτης, η περιοχή Αλικιανού έγινε θέατρο σφοδρών συγκρούσεων, καθώς άντρες και γυναίκες από την ευρύτερη περιοχή - ηλικιωμένοι και παιδιά κυρίως, που δεν είχαν επιστρατευτεί στον ελληνοϊταλικό πόλεμο - έτρεξαν να υπερασπίσουν τη γη τους ενάντια στους πάνοπλους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές.
Στη μάχη αυτή αναδείχτηκε ήρωας της τοπικής αντίστασης ο Εμμανουήλ Θ. Παπαδερός, τραυματίας του αλβανικού μετώπου, που καθήλωσε μόνος του ολόκληρη μονάδα αλεξιπτωτιστών και κατέρριψε δύο αεροπλάνα, πριν πέσει νεκρός από τα πυρά των Γερμανών.
Περισσότερα για τον ηρωικό θάνατο του Μανώλη, θα βρείτε στο αφιέρωμα μας στη Μάχη της Κρήτης, ΕΔΩ.
http://keritisriver.blogspot.gr/2013/05/Afieroma-stin-epeteio-tis-Maxis-tis-Kritis.html

Τον Παπαδερό, επειδή ήταν στρατιώτης, τον τίμησαν οι Γερμανοί για την ηρωική του αντίσταση, απονέμοντας στους γονείς του, όταν επικράτησαν, μετάλλιο ανδρείας για το νεκρό γιο τους.

Για την αντίσταση όμως των αμάχων οι κατακτητές πήραν σκληρή εκδίκηση.

Μνημείο πεσόντων του πρώτου θυσιαστηρίου, στον περίβολο του Τιμίου Σταυρού

Στις 2 Ιουνίου 1941, συνέλαβαν, με αιφνιδιαστικό μπλόκο, 48/60 Αλικιανιώτες, κατά το πλείστον ηλικιωμένους και εφήβους, και τους εκτέλεσαν στον περίβολο της εκκλησίας του Τιμίου Σταυρού. Την 1η Αυγούστου 1941, αφού κάλεσαν τον κόσμο - που είχε, μετά την πρώτη εκτέλεση, καταφύγει στα ορεινά - να επιστρέψει στα σπίτια του, έκαμαν μπλόκο και συνέλαβαν 118 πατριώτες από τ’ Αλικιανού και τα γύρω χωριά, κι αφού τους έβαλαν ν’ ανοίξουν τους λάκκους των, τους εδίκασαν με συνοπτικές διαδικασίες και τους εκτέλεσαν κοντά στη γέφυρα του ποταμού Καιρίτη.
Το ιστορικό των εκτελέσεων αλλά και τη μεγαλοσύνη των ανθρώπων του κάμπου που πολέμησαν άοπλοι μια αυτοκρατορία ξεφτυλίζοντας το αήτητο του Γ΄Ραιχ κάνοντας το ριζίτικο τραγούδι ν αντηχήσει στον κάμπο και τα γερμανικά κτήνη να βγάζουν αφρούς λύσσας μπροστά στο θέαμα που αντίκρυζαν, θα βρείτε ΕΔΩ.
http://keritisriver.blogspot.gr/2014/08/To-rizitiko-tragoydi-sti-Maxi-tis-Kritis.html

Στην είσοδο του χωριού, το μνημείο των 118 εκτελεσθέντων, μας θυμίζει οτι
σ αυτό τον τόπο, η ιστορία είναι γραμμένη με αίμα απο ένα λαό που θέλει να ζει υπερήφανος, χωρίς να διστάζει μπροστά στα θυσιαστήρια

Τον ίδιο χρόνο, έκαψαν το χωριό Σκηνέ ως αντίποινα για την αντίσταση των κατοίκων. Τα παιδιά της περιοχής που μεγάλωσαν στην Κατοχή και στην πρώτη μεταπολεμική περίοδο ήταν στην πλειοψηφία τους ορφανά.

Για τους αγώνες και τις θυσίες των κατοίκων της περιοχής, η 21η Μαΐου ανακηρύχθηκε από την πολιτεία, ύστερα από ενέργειες του Γεωργίου Δ. Καψωμένου, “ως ημέρα επισήμου τοπικής εορτής εν Αλικιανώ” (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, Φύλλο 243, Τεύχος Α΄, 5. 9. 1955).

Όσο αφορά στο θέμα του ονόματος, στο οποίο αναφερθήκαμε στην αρχή του κειμένου μας, βρήκαμε ένα σημαντικό βίντεο στο f/b μέσα από την ομάδα «magna grecia», το οποίο δημοσιεύουμε εδώ

ΙΤΑΛΙΑ
Ορεινή Καλαβρία
Χωριό ΧΑλικιανός
Εκεί που ζει η ψυχή της Μεγάλης Ελλάδας, της Magna Grecia.

-- "Καλως ήλθατε στον Χαλικιανό. Εδώ είμαστε στην Καλαβρία, τη Magna Grecia, στη Μεγάλη Ελλάδα"
Μας λέει ο φίλος μας Χ-Αλικιανιώτης, ξεκινώντας το βίντεο.

Παλιότερα, όταν μέσω της Εταιρείας Κρητικών Σπουδών και τον οικογενειακό φίλο και καθηγητή του Πανεπ. Ιωαννίνων κ. Ερατοσθένη Καψωμένο
είχαμε έρθει σε επαφή με τους κατοίκους του χωριού Χαλικιανός,
δεν κρύψαμε την έκπληξη μας για το αναπάντεχο της συνωνυμίας με το δικό μας χωριό, τον Αλικιανό Χανίων.

Αυτό που τα χωρίζει, είναι το "Χ" στο χωριό της Καλαβρίας.
Χ-Αλικιανός στην Καλαβρία,
Αλικιανός στην Κρήτη.
Εμείς εδώ στον Αλικιανό ποτέ δεν συμφωνήσαμε και ούτε οι ιστορικοί ποτέ έδωσαν απάντηση πειστική στην καταγωγή του ονόματος του χωριού.
Μια απάντηση που πήραμε απο τους Χαλικιανιώτες της Ιταλίας.
Και ποια ήταν αυτή ?
Το χωριό μας μας είπαν, το διαρρέει ένας χείμαρρος, που με το νερό του δίνει ζωή στις καλλιέργειες μας, αλλά πέρα απο αυτό, επειδή η κοίτη του είναι μεγάλου πλάτους και είναι γεμάτη χαλίκια, ποταμοχάλικο, απο αυτό πήρε το όνομα του το χωριό και ονομάστηκε "Χαλικιανός".

ΤΟΤΕ θυμηθήκαμε, τον ιστορικό ποταμό,
τον ομηρικό Ιάρδανο,
τον Κερίτη της Μάχης της Κρήτης,
ένα απο τους μεγαλύτερους χειμάρρους της Κρήτης, που διαρρέει την κοιλάδα στο κέντρο της οποίας βρίσκεται
ο δικός μας Αλικιανός.
Και που η κοίτη του έγινε θέατρο σφοδρών συγκρούσεων κατα την πτώση των κανιβάλων του Χίτλερ, ανάμεσα σε αυτούς και την αθάνατη και αδούλωτη κρητική ψυχή του ΑΜΑΧΟΥ πληθυσμού.

Και σαφώς η κοίτη του που παλιότερα πριν να καταπατηθεί απο την αδηφαγία και τον καιροσκοπισμό των κατοίκων, ξεπερνούσε σε πλάτος τα 200 μέτρα.
Και φυσικά τα χαλίκια εχουν την τιμητική τους σε όλο το μήκος και το πλάτος του Κερίτη.

Χ-Αλικιανός λοιπόν.
Ήρθαν οι ελληνόφωνοι της Καλαβρίας απο τον Χαλικιανό να μας δώσουν την απάντηση που χρόνια ζητούσαμε απο άσχετους ξερόλες.

Άλλος ειδήμων αποφαινόταν για την όμορφη κόρη ενός... Αλή κι άλλος μας έλεγε αλί και τρις αλί.

Χ-Αλικιανός λοιπόν και
Αλικιανός.
Δυο χωριά αδελφά,
Στο όνομα άραγε μόνο ???

Ποιος μπορεί να πάει τόσο πίσω στο χρόνο,
στην έρευνα των προ-μινωικών αποικιών, των μινωικών στη συνέχεια, την ιστορία των αιγαιακών μινωίδων νήσων, των μινωικών ορυχείων του Β. Καναδά της ελληνίστριας Μέρτζ, στα οποία κάνουν πάρτυ οι μινωικές επιγραφές, την ιστορία των αποικιών του Σαρπιδώνα,
όταν δεν ξέρομε την εδώ ιστορία μας του περασμένου μόλις αιώνα?

Όταν ακόμα αναμασάμε ΜEΣΑ στην επίσημη κρατική εθνική παιδεία χωρίς κανένα ίχνος ντροπή το αφήγημα του Φαλμεράηερ περί φοινικικού αλφαβήτου,
της ανύπαρκτης ιστορικά ινδοευρωπαικής φυλής και κάνομε υποκλίσεις στους ευρωπαίους που έσωσαν... λέει !!! στο παρά πέντε την ελληνική επανάσταση με τη ναυμαχία του Ναυαρίνου ?

Όταν την ιστορία μας, μας την γράφουν οι εχθροί μας ?

[1] (:“'Ολα στον κόσμο είναι καπνός και σκιά”)· απόφθεγμα που έχει βρεθεί και σε άλλους βενετσιάνικους πύργους. Ανάγλυφο οικόσημο των Da Molin βρέθηκε στην περιοχή, όχι μακριά από τον πύργο (Επετηρίς Εταιρείας Κρητικών Σπουδών, τόμος Δ΄, σελ. 96).

[2] Ο Καντανολέων τιμάται μέχρι σήμερα από τους Αλικιανιώτες. Έχει δώσει το όνομά του στην τοπική αθλητική ομάδα και στους κατά καιρούς πολιτιστικούς συλλόγους του χωριού, αλλά και στο Σύλλογο των Αλικιανιωτών της Αττικής.

[3] Ant. Trivan, “Varie cose di Candia” (Bibliotheque Nationale de Paris, Manuscr. Ital. No 2091, σελ. 64-75).

[4] Στέργιος Σπανάκης, Μνημεία, τ. ΙΙΙ, σελ. 135 κ.ε., Του ίδιου, Κρήτη, τόμ. Β΄Δυτική Κρήτη. Τουρισμός - Ιστορία - Αρχαιολογία, έκδ. Σφακιανάκη, Ηράκλειο, ά.έ., σελ. 42-46. Ν. Ζουδιανός, Ιστορία της Κρήτης, σελ. 208 κ.ε.. Πρβλ. G.. Gerola, Monumenti ecc., tom. I, XL, t. II 168, 309, t. III, 218, 222, t. IV, 230, 232, κ.α., Στεφ. Ξανθουδίδης, Ενετοκρατία, σελ. 119

Κρήτη προιστορια

Παραθέτουμε μια εκδοχή απο την προιστορία της Κρήτης, όπως τη βρήκαμε στο

Ινστιτούτο Γεωπαθητικών Ερευνών Κύπρου

Η Κρήτη έχει μακραίωνη ιστορία που προηγήθηκε του Ομηρικού κόσμου κι έλαμψε με τον πολιτισμό της που ανάδειξε από τα πανάρχαια χρόνια. Έγινε πρώτα ξακουστή με τα ονόματα, Δολιχή, από το μακρόστενο σχήμα της, Λερία, Μάκαρις ή Μακαρόνησος (νησί των Μακάρων), Αστερία, Τελχινία, Ιδαία, Χθονία (στεριά), Κουρίτης. Καπταρά ή Κάφτορ και Κεφτιού. Το όνομα Κρήτη, που επικράτησε, προέρχεται, κατά την παράδοση, από το όνομα μιας Νύμφης Εσπερίδας, που έφτασε στο νησί από τη δύση με τους Ταλαίους (Ταλαία όρη Κρήτης), ή τους Τελχίνες, ή τους Κουρήτες, που ήρθαν με τη Ρέα, για να γεννήσει το Δία, μακριά από την Κρόνου Πολιτεία των Τιτάνων (την Ατλαντίδα). Η νύμφη Κρήτη έμεινε στο νησί και οι ξένοι την επέβαλαν στους ντόπιους σαν την πρώτη βασίλισσα τους. Μια παράδοση λεει, ότι η Κρήτη είχε αδελφή την Ομόνοια και μητέρα της ήταν η Πραξιδίκη, θυγατέρα του Ωγύγη, Ατλαντικής επίσης γενιάς. Μπορεί τ' όνομα Κρήτη, να προέρχεται και από τους Κουρήτες, που χτυπούσαν τα χάλκινα κύμβαλα να μην ακούγεται το κλάμα του Δία, γιατί τη φέρουν και σαν κόρη ενός Κουρήτη.

Αλλά και οι Κουρήτες ήταν "επήλυδες" (ξένοι που ήλθαν απ' έξω), όπως και οι Τελχίνες και οι Κάβειροι. Αυτοί έφεραν τη μεγάλη ανακάλυψη, δηλαδή την επεξεργασία του χαλκού, στην Κρήτη και στ' άλλα νησιά του Αιγαίου και τη δέχτηκαν οι ντόπιοι (βλέπε Μανόλη Ανδρόνικου: Μουσείο Ηρακλείου). Η Κρήτη αναφέρεται και σα θυγατέρα του Δευκαλίωνα...

Από κείνα τα χρόνια αρχίζει η πολιτιστική ακμή της Κρήτης. Τη συνέχισαν οι Πελασγοί και οι Αιγαίοι, που κατάκτησαν την Κρήτη, για να ενωθούν με τους προκάτοχους και τους ντόπιους, οπότε παρουσιάζονται οι Ετεόκρητες.

Βρέθηκε επιγραφή του προϊστορικού αυτού Κρητικού λαού, με Ελληνικά γράμματα σε άγνωστη γλώσσα (φυλάγεται στο Μουσείο Ηρακλείου Κρήτης). Κατάλοιπα σκελετών της Κρήτης δείχνουν τη βιολογική ανάμειξη των αρχαιότατων Κρητών, Πελασγών κλπ, γράφει ο Μ. FINLEY στο βιβλίο του "ΟΔΥΣΣΕΙΑ".

Ο Αστερίων, ο γνωστός βασιλιάς της Κρήτης, που προέρχεται κι αυτός από τη γενιά των Τιτάνων, θεωρείται μυθικό αλλά και ιστορικό πρόσωπο. Ο Αστερίων νυμφεύτηκε την Ευρώπη κι έγινε πατέρας του Μίνωα, του Ραδάμανθου και του Σαρπηδόνα.

Ακολουθούν τα χρόνια της δυναστείας του Μίνωα και η θαλασσοκρατία των Κρητών στο Αιγαίο. Για την περίοδο αυτή έγραψαν όλοι σχεδόν οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς και οι γνωστότεροι Λατίνοι και βρέθηκαν σχετικά στοιχεία στη Μέση Ανατολή, στην Αίγυπτο και αλλού.

Ο J.V. LUCE στο βιβλίο του "Το Τέλος της Ατλαντίδας", ισχυρίζεται ότι η παλιά Κρήτη ήταν η κοιτίδα του πολιτισμού των Ατλάντων. Οι "λαοί της θάλασσας" και "η φυλή των χαλκέων" είχαν ορμητήριο την Κρήτη, δέχεται ο LUCE, και οι φυλές αυτές ήταν απόγονοι των Ατλάντων της παλιάς Κρήτης. Ο Ησίοδος όμως γράφει, ότι ήρθαν από τη δύση από τον έξω Ωκεανό, και ο Όμηρος δέχεται ότι ο Ωκεανός είναι γεννήτορας όλων αυτών.
Λεπτομέρειες με συλλογή ερευνών πάνω στο θρύλο της Ατλαντίδας, που κάναμε σε παλιότερη δουλειά μας, θα βρείτε ΕΔΩ.
http://keritisriver.blogspot.gr/2012/11/blog-post_9539.html

και ΕΔΩ
http://keritisriver.blogspot.gr/2012/11/blog-post_3.html

Η πιο σωστή άποψη, σύμφωνα με τη νεότερη ιστορική έρευνα, με τους χάρτες της Οδύσσειας και τις αναφορές της ελληνίστριας ιστορικού Εριέτας Μέρτζ αλλά και την ιστορικό και ερευνήτρια Χρ. Μπουκουβάλα,
η Ατλαντίδα ήταν αποικία των Αθηνών, που κάποτε εξ αιτίας κυρίως ελειπούς ελέγχου λόγω αποστάσεως, οι άτλαντες επαναστάτησαν και αυτονομήθηκαν.
Τότε ήρθαν και ίδρυσαν αποικίες ΜΕΣΑ στα πόδα των ελλήνων, καταλαμβάνοντας κάποιες απο τις μηνωίδες νήσους στο Αιγαίο και την ίδια την Κρήτη, στην οποία εγκαθίδρυσαν την Τιτάνων Πολιτεία, γνωστή απο τις αναφορές των κλασικών χρόνων.
Σ αυτήν μάθαμε για τον Κρόνο που έτρωγε τα παιδιά του ενω σύμφωνα με την ιστορική έρευνα των λαών της εποχής, σε Βαβυλώνα, Χαναάν κλπ, επρόκειτο για θυσίες βρεφών σε ειδωλολατρικές θεότητες, που επιβαλλόταν απο τους κρόνιους στον αυτόχθονα πληθυσμό της Κρήτης.
Ακολούθησαν οι Τιτανομαχίες, με το Δία και τα αδέρφια του τους Γίγαντες να νικούν τους Τιτάνες κρόνιους και να τους ρίχνουν στα Τάρταρα, δηλαδή στην κόλαση.
Και έχομε χωρις να ξέρομε τον ακριβή χρόνο και την μεγάλη εκστρατεία όλων των ελλήνων που ενώθηκαν κάτω απο το βάρος της απειλής του "ή εμεις ή εσείς", σε ένα νυν υπέρ πάντων αγώνα απο τον οποίο δεν έπρεπε να λείπει κανείς.
Αυτη η εκστρατεία έγινε πέρα απο τις Ηράκλειες στήλες, στα βάθη του μεγάλου ωκεανού όπως κατέγραψε η ιστορική γραφίδα των κλασικών χρόνων και όπως συνεχώς ξεκαθαρίζει το τοπίο, η σύγχρονη έρευνα.
Και έχομε το δεκαετή πόλεμο και την καταβύθιση της Ατλαντίδας.
Δεν μπορεί να είναι άσχετα τα μινωικά ορυχεία χαλκού που βρήκε η Εριέτα Μέρτζ τέλη του 1990 στο Β. Καναδά, χρονολογημένα με τη μέθοδο του άνθρακα στην εποχή που εμείς γνωρίζουμε ως περίοδο του λίθου.
Η είδηση έπαιξε τότε ΜΟΝΟ στα αμοντάριστα δελτία των 12.00 τα μεσάνυχτα με τυμπανοκρουσίες και την επομένη ΘΑΥΤΗΚΕ ολοκληρωτικά και δεν ξανα ακούστηκε το παραμικρό.
Τα σχετικά με την Κρήτη που αναφέραμε ως τώρα θα ενισχύσουμε στην πορεία με νεότερες αναφορές.
Παραθέτομε μια σχετική συνέντευξη της κ. Μπουκουβάλα, στην ΕΡΤ ΟΡΕΝ

Αλλά περισσότερα πάνω στη σχέση Κρήτης-Ατλάντων και της Τιτάνων πολιτείας, θα συμπληρώσομε σε νεότερη αναβάθμιση του παρόντος άρθρου.

Ιστορικό της Πόλης των Χανίων

Η Πόλη των Χανίων είναι κτισμένη σύμφωνα με τις αρχαιολογικές έρευνες πάνω στα ερείπια της αρχαίας Κυδωνίας, την οποία κατά την μυθολογία ίδρυσε ο Κύδων και αναφέρεται από τον Όμηρο ως μια από τις σπουδαιότερες πόλεις της Κρήτης, ενώ οι Κύδωνες θεωρούνται ως προελληνικό φύλο. Οι αρχαίοι συγγραφείς θεωρούν την Κυδωνία "μητέρα των άλλων κρητικών πόλεων".

Πολλές είναι οι εκδοχές όσον αφορά την ετυμολογία του τοπωνυμίου της πόλης. Κατά την μυθολογία ιδρυτής της είναι ο Κύδων υιός του Μίνωα και της νύμφης Ακακκαλίδος. Πιθανόν επίσης από παραφθορά του ονόματος Χθονία που ήταν ένα από τα αρχαία ονόματα της Κρήτης, να προέρχονται τα Χανιά. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή προέρχεται από το Αραβικό Χάνι ή τέλος από την αλχανία κώμη (προάστιο ή συνοικία της Κυδωνίας).

Ελληνορωμαϊκή Περίοδος (67-330)μ.χ
Η ιστορία της πόλης των Χανιών ξεκινά από την Νεολιθική εποχή όπως αποδεικνύεται από τα ευρήματα που υπάρχουν (3η-2η χιλιετία π.χ ).
Κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους, η πόλη των Χανίων διατήρησε την ακμή της, αφού μεταξύ άλλων διέθετε και Θέατρο. Τα υλικά του θεάτρου χρησιμοποιήθηκαν από τους ενετούς το 1583 για την ανοικοδόμηση των τειχών της πόλης. Οι Ρωμαίοι που διέβλεπαν τη στρατηγική σημασία του νησιού και το ρόλο που μπορούσε να παίξει στα κατακτητικά τους σχέδια στο χώρο της Ανατολής αποφάσισαν να καταλάβουν την Κρήτη. Η Κυδωνία ήταν η πρώτη πόλη που συγκρούστηκε με τους Ρωμαίους. Παρά τη σθεναρή όμως αντίσταση που πρόβαλε, η πόλη υποδουλώθηκε στις ασύγκριτα μεγαλύτερες δυνάμεις του κατακτητή. Ο πόλεμος εξαπλώθηκε και στην υπόλοιπη Κρήτη, που μέσα σε δύο χρόνια είχε καταληφθεί εξ ολοκλήρου.

Α' Βυζαντινή Περίοδος (330-824.μ.χ)
Στην περίοδο αυτή τα ενδιαφέροντα του Βυζαντίου επικεντρώνονται στην Ανατολή. Η Κρήτη όπως και όλες οι άλλες επαρχίες πέφτουν σε αφάνεια και ιστορικό λήθαργο.
Το 330μ.χ ο Μ. Κωνσταντίνος αποσπά την Κρήτη από την Κυρηναϊκή και την προσαρτά στην Ιλλυρία. Αργότερα η Κρήτη αποτελεί ιδιαίτερο θέμα αυτοτελή δηλαδή διοικητική περιφέρεια κάτω από βυζαντινό στρατηγό, που κατέχει την ενδέκατη θέση ανάμεσα στους 64 αξιωματούχους του βυζαντινού κράτους Διοικητικό και στρατιωτικό κέντρο της Κρήτης εξακολουθεί να είναι η Γόρτυνα. Ο πληθυσμός της Κρήτης καθαρά ελληνικός, έχει ασπαστεί εξ ολοκλήρου τον Χριστιανισμό. Επίσης σοβαρές για την Κρήτη συνέπειες έχουν οι επιδρομές των Αράβων. Οι επιδρομές αυτές αποκρούονται με τα πενιχρά μέσα της εποχής και ματαιώνονται τα σχέδια των Αράβων. Οι αραβικές επιδρομές μαζί με τις θεομηνίες έχουν τις καταστροφικότερες τους συνέπειες και συντελούν, μεταξύ των άλλων, στην παρακμή πολλών πόλεων και στις βαθιές αλλαγές στην κοινωνική και οικονομική ζωή. Δεν διαθέτει ακόμα η Κρήτη ισχυρή και οργανωμένη άμυνα κι ο βυζαντινός στόλος βρίσκεται σε αδυναμία να προστατεύσει την ευαίσθητη αυτή περιοχή.

Αραβική περίοδος (824 -961 μ.χ)

Κατά την περίοδο της Αραβοκρατίας (824-961 μ.χ) κι επί αυτοκράτορα Μιχ. Τραυλού με αφορμή μια κρίση που ξεσπά στο μουσουλμανικό στοιχείο της Ισπανίας, ο Αργηγός της Κόρδοβας Αμπού Χαψ Ομάρ αναγκάζεται να μετακινηθεί με το λαό του, αναζητώντας νέο τόπο εγκατάστασης Ο λαός αυτός στοιχείο πειρατικό και τυχοδιωκτικό, κατορθώνει την εγκατάσταση του το 824μ.χ στην Κρήτη. Ανοίγει λοιπόν μια νέα περίοδος στο ιστορικό κεφάλαιο της Κρήτης που στάζει αίμα και δάκρυ.
Από ανεύρεση αραβικών νομισμάτων σε ορισμένες περιοχές της Κρήτης, συνάγεται το συμπέρασμα ότι οι Άραβες, δεν καταλαμβάνουν ολόκληρο το νησί, αφού. για την άσκηση των πειρατικών τους επιδρομών χρειάζονται μόνο παράλια ορμητήρια Ο Χάνδακας αποτελεί το ισχυρότερο κέντρο εξόρμησης και ένα τόπο όπου συγκεντρώνονται τα λάφυρα των διαρπαγών και της λεηλασίας. Η Κρήτη αποκόβεται από τον κορμό της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Βυθίζεται στο πυκνό πνευματικό σκοτάδι μιας μακρόχρονης αραβικής νύχτας.

Β' Βυζαντινή Περίοδος (961 -1204 μ.χ)

Με την ανάκτηση της Κρήτης από τον Νικηφόρο Φωκά και την ένταξη της και πάλι στον κορμό της βυζαντινής αυτοκρατορίας, αρχίζει μια νέα περίοδος, που διαρκεί 250 χρόνια. Κύριο μέλημα του Βυζαντίου είναι η αποκατάσταση και σταθεροποίηση της εξουσίας στο νησί. Για να το πετύχουν όμως αυτό οι βυζαντινοί και να αποτρέψουν μελλοντικό αραβικό κίνδυνο, οργανώνουν την άμυνα του νησιού και κατασκευάζουν ισχυρά οχυρωματικά έργα

Χαλικούτηδες ονομαζόταν οι εναπομείναντες Άραβες στην πόλη. Διέμεναν σε καλύβες έξω απο τα τείχη, ανατολικά της πύλης της άμμου και τους χρησιμοποιούσαν για χειρονακτικές εργασίες, νερουλάδες κλπ.

Λιμάνι Χανίων 1898. Αξιωματικοί και ναύτες των "προστάτιδων" δυνάμεων, φωτογραφίζονται με τους Χαλικούτηδες αχθοφόρους

στα παράλια και σε άλλες επίκαιρες θέσεις. Στην περίοδο αυτή σημειώνεται ένα μοναδικό πολιτικό γεγονός ,που αναφέρεται στη στάση την οποία οργανώνει ο Δούκας της Κρήτης κατά του αυτοκράτορα Αλέξιου Α' Κομνηνού (1092-1093).

Ενετοκρατία (1204-1669)

Κατά την Ενετοκρατία όταν οι ενετοί κατέλαβαν την πόλη άρχισαν να την ανοικοδομούν, κι έχτισαν φρούριο στην κορυφή του λόφου με το όνομα Καστέλι που ακούγεται ως σήμερα. Στο Καστέλι έχτισαν τη μητρόπολη τους, το παλάτι του Ρετούρη (Διοικητή), και τις κατοικίες των μεγάλων αξιωματούχων, που για λόγους ασφαλείας το οχύρωσαν. Γύρω από το Καστέλλι αναπτύχθηκε μια άλλη οικιστική ενότητα γνωστή ως βούργοι, δηλαδή προάστια. Λίγα χρόνια αργότερα το 1266 οι Γενοβέζοι, αντίπαλοι των ενετών μπόρεσαν να καταλάβουν την πόλη ,την οποία αφού λεηλάτησαν, παρέδωσαν στη φωτιά .

Αυτή μπορούμε να πούμε πως ήταν η εικόνα της πόλης κατά το 14ο και ενμέρει το 15ο αιώνα. Διακρίνεται η ακρόπολη
(το Καστέλι), οι μονές του Αγίου Νικολάου των Δομηνικανών και του Αγίου Φραγκίσκου των Φραγκισκανών.Έργο του Angelo Oddi του 1609, σπανιότατο έως άγνωστο, από τη Biblioteca Archivescovile (κώδ. 113) της πόλης Udine.

Οι ενετοί έχτισαν πάλι την πόλη ακολουθώντας ενετικά πρότυπα αρχιτεκτονικής. Μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα σώζονταν ακόμα οι επιβλητικές είσοδοι των παλατιών των ενετών αρχόντων και κυριαρχούσε η γοτθική αρχιτεκτονική.

Η οχύρωση της πόλης άρχισε το 1336 και κράτησε 20 χρόνια. Τα τείχη όμως αυτά δεν κρίθηκαν ικανά να προστατεύσουν την πόλη στην πολιορκία των Τούρκων, που μετά από δίμηνη πολιορκία η πόλη έπεσε στις 22 Αυγούστου 1645 .Οι εκκλησίες μετατράπηκαν σε τζαμιά, για να προστεθούν ακόμα και ορισμένα νέα, λογχίζοντας με τους μιναρέδες τους τον κρητικό ουρανό. Τα Χανιά όπως και οι άλλες πόλεις της Κρήτης που καταλήφθηκαν, παίρνουν ανατολίτικη όψη.

Τουρκοκρατία (1669-1898)

Παρά τις προσπάθειες, ωστόσο, των ενετών να ενισχύσουν την άμυνα του νησιού ώστε να αντέξει σε πιθανή τουρκική επίθεση, το μέλλον της ήταν προδιαγραμμένο. Οι Τούρκοι καταβάλλουν έντονες προσπάθειες να κυριαρχήσουν στην πολύτιμη για τον έλεγχο της Μεσογείου Κρήτη. Μετά από μια ρευστή περίοδο που συνοδεύεται από επιδρομές, λεηλασίες διπλωματικές και άλλες ενέργειες στις οποίες περιλαμβάνονται οι προσπάθειες και των δύο πλευρών να προσεταιριστούν το ντόπιο πληθυσμό, αρχίζει τελικά στα 1645 η εκστρατεία κατάληψης της Κρήτης από τους Τούρκους.

1964 Σπάνια φωτό μπροστά απο το σπίτι του Σαλή του βαρκάρη. Το άγημα ερχεται από το Φιρκά.

Ενετικό Λιμάνι Χανίων αρχές 20ου αιώνα

Ο Κουμπές επι Τουρκοκρατίας.
( Στη διασταύρωση με την τωρινή Αν.Γογονή, ερχόμενοι απο Σούδα )

Με την κατάληψη της πόλης από τους Τούρκους στις 22 Αυγούστου 1645, οι νέοι κατακτητές στην προσπάθεια τους να προσεταιριστούν το ντόπιο πληθυσμό, επαναφέρουν τον ορθόδοξο επίσκοπο Κυδωνίας στην αρχαία του έδρα, αποκαθιστώντας έτσι την εκκλησιαστική τάξη. Οι νέοι κατακτητές φροντίζουν, εκτός από την μετατροπή των καθολικών εκκλησιών σε τζαμιά για την ανοικοδόμηση και νέων. Επίσης κατασκευάζονται και δημόσια λουτρά, από τα οποία τρία σώζονται μέχρι σήμερα, όπως και δημόσιες κρήνες, συνδεμένες συνήθως με τα τζαμιά, σύμφωνα με τα καθιερωμένα στην μουσουλμανική θρησκεία.
Η μεγάλη Επανάσταση του 1821 όμως προκαλεί ένα ισχυρό κραδασμό στις σχέσεις των δύο λαών. Στην πόλη των Χανίων όπου έχει συγκεντρωθεί το σύνολο σχεδόν του μουσουλμανικού πληθυσμού της υπαίθρου, οργανώνονται μεγάλες σφαγές του Χριστιανικού στοιχείου.

Αιγυπτιακή περίοδος(1830-1841)

ΚΛΙΚ ΓΙΑ ΠΛΗΡΕΣ ΜΕΓΕΘΟΣ ΣΤΙΣ ΦΩΤΟ
Το φρούριο Φιρκά αριστερά στην πρώτη φωτογραφία και ο φάρος σήμα κατατεθέν των Χανίων, στην είσοδο του παλιού λιμανιού, όπως είναι σήμερα.

Μετά το τέλος της Επανάστασης, η Κρήτη παραχωρείται στον αιγύπτιο ηγεμόνα Μεχμέτ Αλή έως το 1841 οπότε και επανέρχεται στην τουρκική εξουσία, που κράτησε μέχρι την οριστική απελευθέρωση της και την Ένωση με την υπόλοιπη Ελλάδα.

Στις 9 Φεβρουαρίου 1897 το στρατόπεδο των επαναστατών στο Ακρωτήρι, βομβαρδίστηκε απο το στόλο των Μεγάλων Δυνάμεων. (Εθνικό ιστορικό μουσείο, Αθήνα)

Το άγαλμα του Σπύρου Καγιαλέ, όπως στέκει σήμερα στο Ακρωτήρι,
στη θέση των κρητών επαναστατών, ενώ δίπλα του κείτεται στο μνήμα του ο Ελ. Βενιζέλος
Κλικ για μεγέθυνση.

Το 1878 υπογράφεται η συνθήκη της Χαλέπας. Την εποχή αυτή το Κρητικό ζήτημα έχει πάρει διεθνείς διαστάσεις και αποτελεί ένα από τα ακανθώδη προβλήματα στις σχέσεις Ελλάδας - Τουρκίας με έντονη ανάμιξη και των "Μεγάλων Δυνάμεων" της εποχής .

Το ξύλινο καφενείο τέρμα αριστερά στον Κάτωλα το στέκι των γενίτσαρων και το ορμητήριο τους εναντίον του χριστιανικού πληθυσμού της πόλης.

Κατά τον Ιανουάριο του 1897, σφαγές του χριστιανικού πληθυσμού της πόλης από τους Τούρκους και η πυρπόληση των χριστιανικών συνοικιών, δημιουργούν μεγάλη αναταραχή και επισπεύδουν τον ερχομό της αυτονομίας του νησιού.
Με την ίδρυση της "Κρητικής Πολιτείας" στα 1898 υπό τον Πρίγκιπα Γεώργιο της Ελλάδας, τα Χανιά γνωρίζουν την μεγαλύτερη ακμή στην ιστορία τους, ως πρωτεύουσα της Κρήτης.
.

Βίντεο απο τους αγώνες των κρητών για ελευθερία

Λεπτομέρειες για την αραβική περίοδο και τη ζωή των εναπομεινάντων Βεδουίων, των γνωστών Χαλικούτηδων, θα βρείτε
ΕΔΩ.

http://keritisriver.blogspot.gr/2014/10/Oi-Xalikoytides-sta-Xania-toy-19-aiona.html

Βενιζέλος, Φούμης, Μάνος

1/12/1913. Απο την τελετή της Ένωσης με την έπαρση της σημαίας στο Φιρκά. Παρόντες και τιμώμενα πρόσωπα, οι αγωνιστές των κρητικών επαναστάσεων. Εδώ βλέπομε το γέροντα πια Μάντακα αποχωρούντα μετά την έπαρση της σημαίας.

3 φωτογραφίες εποχής δημοσιευμένες στις 5-Ιουνίου 1897 στο γαλλικό L’Illustration, απο την άφιξη των "προστάτιδων" δυνάμεων στα Χανιά, στην παραλία του Πλατανιά

Αναχώρηση των "προστάτιδων" δυνάμεων απο το λιμάνι των Χανίων 13 με 26 Ιουλίου 1909

Με το άρθρο 4 της Συνθήκης του Λονδίνου, το Μάη του 1913, ο σουλτάνος παραιτήθηκε από όλα τα δικαιώματα του στην Κρήτη.

Η επόμενη Συνθήκη του Βουκουρεστίου στις 10 Αυγούστου 1913, επικύρωσε οριστικά την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.
.

Βίντεο εποχής απο την ύψωση της γαλανόλευκης στο Φιρκά
.

Την 1η Δεκεμβρίου του 1913 γίνεται και τυπικά η ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, με συμβολική ύψωση της ελληνικής σημαίας στο Φρούριο του Φιρκά, ενώπιον του πρωθυπουργού Βενιζέλου και του Βασιλιά Κωνσταντίνου.

Στην πράξη, η Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα πραγματοποιήθηκε λίγους μήνες πριν, την 1 Φεβρουαρίου του 1913, όταν αφαιρέθηκαν από το φρούριο της Σούδας οι σημαίες των Μεγάλων Δυνάμεων και της Τουρκίας και υψώθηκε η Ελληνική σημαία. Τότε εξαφανίστηκαν από το νησί τα τελευταία σύμβολα της επικυριαρχίας και της προστασίας.

Μια μαρμάρινη επιγραφή που στήθηκε εκεί, έγραφε:

ΕΠΙ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α', ΕΝΤΑΥΘΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗΝ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1913, ΑΠΕΤΙΝΑΧΘΗ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΝ ΛΕΙΨΑΝΟΝ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ, ΑΓΩΝΙΑΣ ΕΤΗ 267 ΜΗΝΕΣ 7 ΗΜΕΡΕΣ 7».

Ο αγώνας των Κρητών με σύνθημα «ένωση ή θάνατος», δικαιώθηκε.

Οι Κρήτες δεν ήθελαν την αυτονομία, αλλά μόνο την ένωση. Γι αυτό κι αντί για το σύνθημα της επανάστασης του 1821 «Ελευθερία ή Θάνατος», στο νησί υπήρχε ο στόχος «Ένωσις ή Θάνατος», όπως ήταν το σύνθημα στις σημαίες των επαναστάσεων, από το 1821 μέχρι και το 1897- 98.

Ιστορικό βίντεο απο την απελευθέρωση της Κρήτης

Τους συνεχείς αγώνες των Κρητών για απελευθέρωση απο τον τουρκικό ζυγό και την πολυπόθητη Ένωση με την Ελλάδα, αλλά και τις άοκνες και συνεχόμενες προσπάθειες προπαγάνδας των Ισραηλινών για την αυτονόμηση του νησιού, θα βρείτε σε αναλυτικότατο άρθρο μας,

ΕΔΩ.

http://keritisriver.blogspot.gr/2012/10/blog-post_22.html

Από τότε, εμείς οι Κρήτες δεν ξεχνάμε:
Τη βοήθεια από το Μοριά τα πρώτα χρόνια του αγώνα και τους μοραΐτες αδερφούς μας που είναι θαμμένοι στο νησί, τους εθελοντές και τη βοήθεια από το επίσημο ελληνικό κράτος στη συνέχεια, τους φιλέλληνες της Ευρώπης που συγκινημένοι από την τραγική κατάσταση του νησιού πίεσαν τις κυβερνήσεις τους μεταβάλλοντας το κρητικό σε διεθνές ζήτημα ή ήρθαν να πολεμήσουν στο πλευρό των κρητών (Βίκτωρ Ουγκώ, Γκουστάβ Φλουράνς, Σάμιουελ Χάου, Ιλλαρίων Σκίννερ, Αμιλκάρε Τσιπριάνι κ.ά), τη βοήθεια των Ρώσων, τις ραδιουργίες των Άγγλων, το βομβαρδισμό των επαναστατών Κρητών του Ακρωτηρίου το 1897 από τα καράβια των ευρωπαίων προστατών(!) που ήταν δεμένα στο λιμάνι των Χανίων (πάνω από 100 οβίδες έριξαν στους αγωνιστές), τους φιλέλληνες τουρκοκρητικούς πασάδες Ρεούφ Πασά και Βέροβιτς Πασά, που με κίνδυνο της ζωής τους ειδοποίησαν τον πληθυσμό για την επέλαση των γενίτσαρων που έστελνε η Πύλη και όλους εκείνους τους κουζουλούς προγόνους μας, που χάρη στη γενναιότητα και το πείσμα τους, είμαστε σήμερα Ελεύθεροι και Έλληνες.
Οι διεθνείς συμφωνίες με βάση τις οποίες η Κρήτη ενώθηκε με την
                                                                                               Ελλάδα, βρίσκονται

          ΕΔΩ ΕΔΩ    και    ΕΔΩ

για όσους επικαλούνται "ειδικούς όρους" και δημοψηφίσματα.

«Της αστραπής και της βροντής η Κρήτη

και των κελαϊδισμών και των αγώνων

των αιμάτων και των τροπαίων η Κρήτη

των τυράννων ακοίμητη φοβέρα η Κρήτη, η Κρήτη….».

Κ.Παλαμάς

Βιβλιογραφία:
Μιχ.Ανδριανάκη, Η παλιά Πόλη των Χανίων, 1997
Γ..Ι.Παναγιωτάκη, Η Κρήτη - τι πρέπει να γνωρίζετε, 1996
Θ.Μπανούση, Γ.Τρουφάκος, Χανιά 97, 1997
Γιάννη Τσίβη, Χανιά 1242-1941, Εκδόσεις "Γνώση" 1990

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σχόλια αναγνωστών